Ik ben uitgenodigd door de Craft Council Nederland om deel te nemen aan het project Indigo: Sharing Bleu, een uitwisseling op het gebied van vakmanschap en innovatief design, in het kader van de 400 jaar handels relatie tussen Nederland en Japan.
Tijdens ons verblijf zullen wij (Liselore Frowijn, Aliki van der Kruijs, Adrianus Kundert en ikzelf) als deelnemers bij de een aantal Japanse textielmeester verblijven om te kijken hoe zij werken met Indigo, Katazome en Kasuri techniek (Japanse Ikat techniek waarbij garen wordt afgebonden, geverfd en geweven).
Het project lijkt me een goede aanleiding om alles over het proces van het verven met indigo en aan verwante Japanse Textieltechnieken eindelijk eens op een blog te gaan posten. Dit om ook andere makers te enthousiasmeren en te stimuleren om met indigo aan de slag te gaan.
Zelf verf ik al 5 jaar met Indigo. Ik heb de techniek van het verven met natuurlijke indigo geleerd van de Franse chemicus, botanicus Michael Garcia. Michael Garcia heeft met veel onderzoek oude verf recepten hernieuwd en verduurzaamt. Zijn recepten zijn goed uit te voeren met lokale ingrediënten en niet moeilijk of tijdrovend. (Hier gratis een aantal van zijn recepten/ Nederlandse vertaling + uitleg zijn ook te vinden op onze website )
Verven is een scheikundig proces. De lessen die ik van hem kreeg zaten dan ook vol met scheikundige termen en formules. Gelukkig kan je ook een verfbad maken zonder ervaring in de scheikunde.
Er wordt al 4000 jaar geverfd met natuurlijke Indigo. De verfplant (Indigofera Tinctoria) heeft vele familieleden over de wereld verspreid. Elke cultuur heeft ook in de loop van de eeuwen eigen recepten ontwikkeld met lokale ingrediënten. In Japan wordt bijvoorbeeld veel geverfd met de volgende verfplanten:
In Japan wordt er met de volgende indigo planten geverfd:
Taisei= Istatis (wede)
Tade +duizendknoop (Persicaria tinctorium)
Yama-ai (bergindigo)
Dit heb ik althans gelezen in een boek in het Textielmuseum. Benieuwd of dit klopt.
Het verven met indigo wordt in Japan „Ai-Zome” genoemd. Het zal wellicht niet verbazen dat in Japan fermentatie word gebruikt als techniek voor het maken van een indigo vat. Een blauwe variant van miso soep zeg maar :-).
De volgende ingrediënten werden gebruikt om het vat te maken: Bladeren van de Japanse indigo plant, zemelen, sake, as en kalk. Het maken van het vat is een langdurig proces. Sake en zemelen zorgen er voor dat de bladeren gaan fermenteren. As en kalk worden gebruikt om de alkaliteit af te stemmen. Het vat (± 500 liter in de grond) wordt gedurende een week op 25 graden gehouden. Met de tong wordt geproefd of het bad gereed is.
Een vat van 500 liter! dat lijkt me wel wat!. Dit aangezien mijn eigen baden nooit groter zijn dan een liter of 35.